محاسبه آماره توصیفی در نرم‌ افزار SPSS

یکی از بخش‌های مهم در نرم‌افزار SPSS، محاسبه آمار توصیفی مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی(Demographic) است.

محاسبات مربوط به انواع شاخص‌های آمار توصیفی را در منوی تجزیه‌وتحلیل (Analyze) زیر منوی آماره‌های توصیفی(Descriptive Statistics) قابل‌مشاهده است.

در بخش آماره توصیفی در نرم‌افزار SPSS می‌توانیم به دستورات زیادی دسترسی داشته باشیم که عبارت‌اند از:

• 1) فراوانی (Frequencies)؛
• 2) شاخص‌ های توصیفی (Descriptives)؛
• 3) جداول متقاطع (Crosstabs)؛
• 4) انواع نسبت‌ها.

در نرم‌افزار SPSS سه فرمان توصیفی(Descriptives)، فراوانی‌ها(Frequencies) و جداول متقاطع(Crosstabs) از رایج‌ترین این دستورات است.

1-محاسبه فراوانی داده‌ ها در نرم‌ افزار SPSS

وقتی‌که در یک پژوهش میدانی داده‌های مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی پاسخ‌دهندگان پرسشنامه را گردآوری می‌کنید، مایل هستید که فراوانی‌های مربوط را به‌صورت منسجم در پایان‌نامه یا رساله دکتری خود گزارش کنید.

1-1-گام‌ های اصلی برای محاسبه فراوانی داده‌ ها در نرم‌ افزار SPSS

برای محاسبه فراوانی داده‌ها باید مراحل زیر را در نرم‌افزار SPSS طی کنید:

الف) ابتدا به منوی تجزیه‌وتحلیل (Analyze) می‌رویم.

ب) سپس گزینه آماره‌های توصیفی (Descriptive Statistics) را انتخاب می‌کنیم.

ج) روی گزینه فراوانی‌ها (Frequencies) کلیک می‌کنیم.

Analyze/ Descriptive Statistics / Frequencies

پس از اجرای این دستور پنجره یا دیالوگ فراوانی‌ها (Frequencies) در نرم‌افزار SPSS نمایش داده می‌شود.

حال در این پنجره می‌توانید متغیرهایی که می‌خواهید فراوانی‌های آن‌ها را در نرم‌افزار SPSS محاسبه کنید را انتخاب و وارد کنید.

در این پنجره گزینه‌ای با نام Charts قرار دارد که گزینه‌های زیر در آن قابل‌دستیابی هستند:

الف) گزینه none: به‌طور پیش‌فرض در نرم‌افزار SPSS فعال است و امکان رسم نمودار در خروجی را نمی‌دهد.

ب) گزینه Bar: این گزینه در نرم‌افزار SPSS امکان رسم نمودار میله‌ای در خروجی را می‌دهد.

ج) گزینه Pie: این گزینه در نرم‌افزار SPSS امکان رسم نمودار دایره‌ای در خروجی را می‌دهد.

د) گزینه Histograms: این گزینه در نرم‌افزار SPSS امکان رسم نمودار هیستوگرام در خروجی را به کاربران می‌دهد.

یادآوری:

اگر می‌خواهید منحنی نرمال نیز در داده‌های نمودار ترسیم شود تیک گزینه مربوط را فعال کنید.

Show normal curve on histogram

2-1-ترسیم نمودار میله‌ ای و دایره‌ ای در نرم‌ افزار اکسل

خروجی نرم‌افزار SPSS برای ترسیم نمودارهای میله‌ای و دایره‌ای جهت آماره‌های توصیفی (Descriptive Statistics) خیلی جذاب نیست.

علیرغم اینکه تنظیمات زیادی در منوی Chart وجود دارد اما توصیه می‌کنیم که از نرم‌افزار اکسل برای طراحی نمودارهای شکیل‌تر و زیباتر استفاده کنید.

یادآوری:

ممکن است بخواهد اطلاعات بیشتری پیرامون آمار توصیفی مانند میانه، مد، چارک‌ها و … را در گزارش پایان‌نامه‌تان لحاظ کنید.

در چنین حالتی از قسمت دیالوگ فراوانی‌ها(Frequencies) در نرم‌افزار SPSS روی گزینه statistics کلیک کنید.

2-محاسبه شاخص‌ های توصیفی (Descriptive) در نرم‌ افزار SPSS

یکی دیگر از ابزارهای توانمند در نرم‌افزار SPSS، محاسبه شاخص‌های توصیفی(Descriptive) است.

در منوی تجزیه‌وتحلیل(Analyze) زیر منوی آماره‌های توصیفی(Descriptive Statistics) بعد از گزینه فراوانی‌ها(Frequencies) گزینه توصیفی(Descriptive) قرار دارد.

یادآوری:

آنچه در گزینه توصیفی (Descriptive) در نرم‌افزار SPSS قابل‌دستیابی است، بسیار شبیه گزینه فراوانی‌ها (Frequencies) است.

از منوی تجزیه‌وتحلیل (Analyze) گزینه آماره‌های توصیفی (Descriptive Statistics) و فرمان توصیفی (Descriptive) را اجرا می‌کنیم.

Analyze/ Descriptive Statistics / Descriptive

در پنجره آماره‌های توصیفی (Descriptive Statistics) در نرم‌افزار SPSS گزینه Options وجود دارد.

در این پنجره موارد زیر وجود دارند که عبارت‌اند از:

الف) میانگین (Mean)؛

ب) مجموع (sum)؛

ج) حداکثر (Maximum)؛

د) حداقل (Minimum).

3-محاسبه جداول متقاطع (Crosstabs) در نرم‌افزار SPSS

یکی از موارد پرکاربرد و مهم در بخش شاخص‌های آمار توصیفی(Descriptive Statistics) در نرم‌افزار SPSS استفاده از جداول متقاطع (Crosstabs) است.

برای مثال وقتی‌که می‌خواهیم بدانیم توزیع فراوانی متغیر جمعیت شناختی جنسیت در هر یک از مقاطع تحصیلی چگونه است، از فرمان جداول متقاطع (Crosstabs) در نرم‌افزار SPSS استفاده می‌کنیم.

برای این منظور کافیست از منوی تجزیه‌وتحلیل(Analyze) در نرم‌افزار SPSS گزینه آماره‌های توصیفی(Descriptive Statistics) و فرمان جداول متقاطع (Crosstabs) را اجرا کنیم.

Analyze/ Descriptive Statistics / Crosstabs

در این ویدئو آموزشی به‌طور کامل مباحث مربوط به ترسیم جداول، نمودار و اجرای جداول متقاطع با رویکرد پایان‌نامه محور با استفاده از نرم‌افزار SPSS به‌طور کامل توضیح داده‌شده است.

با تهیه این ویدئو آموزشی دیگر به‌هیچ‌وجه به منابع دیگر مشابه نیاز نخواهید داشت.

با تهیه این ویدئو آموزشی می‌توانید به‌طور کامل بخش آماره‌های توصیفی مرتبط با فصل چهارم پایان‌نامه و رساله دکتری خود را نگارش کنید.