نرم‌ افزار Mplus چه نرم‌ افزاری است؟

نرم‌افزار Mplus یک نرم‌افزار مدل‌ سازی آماری است که برای پژوهشگران ابزارهای منعطفی برای تحلیل داده‌هایشان فراهم کرده است. این بسته آماری به پژوهشگران طیفی وسیعی از ابزارهای آماری اعم از ترسیم مدل، آماره‌ها و الگوریتم ارائه می‌نماید. این ابزارها در نرم افزارهای مدل سازی معادلات ساختاری به کاربران اجازه می‌دهد تا از طریق رابط کاربری کاربرپسند این نرم‌افزار به‌راحتی داده‌هایشان را تحلیل نمایند. یکی از ویژگی های برتر این نرم افزار رابط کاربری ساده آن بوده که دارای رابط گرافیکی بسیار مطلوبی به‌منظور نمایش نتایج تحلیل‌ ها است.

فرمت داده‌ ها در تحلیل با نرم‌ افزار Mplus

• نرم‌افزار Mplus امکان تحلیل هر دو جنس داده مقطعی در یک بازه زمانی و طولانی‌مدت برای کاربران فراهم می‌سازد.
• همچنین می‌توان در نرم‌افزار Mplus داده‌های چند سطحی و تک سطحی را تحلیل کرد.
• در هنگام استفاده از نرم‌افزار Mplus می‌توانیم داده‌های گردآوری‌شده از جامعه آماری مختلف را تجزیه‌وتحلیل کنیم.
• اگر در استفاده از نرم‌افزار Mplus داده‌ها دارای مقادیر گمشده باشند، می‌توانیم با توجه به مسئله ناهمگونی، داده‌ها را تحلیل کنیم.
• تحلیل‌ها را می‌توان برای متغیرهای مشاهده‌پذیر یا مکنون اجرا کرد.
• این متغیرها می‌توانند پیوسته، دووجهی، طبقه‌بندی‌شده و یا ترکیبی باشند.

شبیه‌ سازی مطالعات مونت‌کارلو (Monte Carlo) در نرم‌ افزار Mplus

مضافاً، نرم‌افزار Mplus برای شبیه‌سازی مطالعات مونت‌کارلو(Monte Carlo) بسیار مناسب است. در نرم‌افزار Mplus می‌توانیم با استفاده از این تکنیک مدل‌های متنوعی را ایجاد و تجزیه‌وتحلیل کنیم.

چارچوب مدل‌ سازی با نرم‌ افزار Mplus

چارچوب مدل‌سازی با نرم‌افزار Mplus برای متغیرهای مکنون بسیار مناسب است. عمومیت چارچوب مدل‌سازی با نرم‌افزار Mplus  از پشتیبانی آن برای متغیرهای پیوسته و طبقه‌بندی‌شده ناشی می‌شود. متغیرهای مکنون پیوسته برای ارائه عامل‌ها بر اساس سازه‌های مشاهده ناپذیر، اثرات تصادفی بر اساس تفاوت بین افراد در نرم‌افزار Mplus بسیار مناسبت می‌باشند. متغیرهای مکنون از جنس طبقه‌بندی‌شده، برای ارائه کلاس‌هایی از سازه‌ها بر اساس ناهمگونی گروه‌های افراد کاربرد دارد.

چارچوب مدل‌ سازی معادلات ساختاری با نرم‌ افزار Mplus

هدف مدسازی داده‌ها تشریح ساختار دیتا به روشی ساده‌ای است طوری که قابل تفسیر و درک و فهم باشد. اساساً، مدل‌سازی داده‌ها حجم وسیعی از روابط بین متغیرها را شامل می‌گردد. شکل ارائه‌شده در تصویر زیر انواع روابط که می‌تواند در نرم‌افزار Mplus ترسیم کرد را نشان می‌دهد.

مدل مفهومی در نرم افزار Mplus 

تفسیر مدل در نرم افزار Mplus

• مستطیل‌ها موجود در شکل فوق، متغیرهای مشاهده‌پذیر را نشان می‌دهند.
• متغیرهای مشاهده‌پذیر می‌توانند به‌عنوان متغیرهای خروجی یا متغیرهای پس‌زمینه در نظر گرفته شود.
• متغیرهای پس‌زمینه با نماد x نمایش داده‌شده‌اند.
• متغیرهای  پیوسته با نماد Y نمایش داده‌شده‌اند.
• همچنین دایره‌های موجود در تصویر فوق، متغیرهای مکنون را نمایش می‌دهند.
• در نرم‌افزار Mplus می‌توانیم هر دو نوع از متغیرهای پیوسته و طبقه‌بندی را تحلیل کنیم.
• در مدل فوق، متغیرهای پیوسته با حرف لاتین f و متغیرهای مکنون طبقه‌بندی با حرف c نمایش داده‌شده است.

نمایش روابط رگرسیونی در نرم‌ افزار Mplus

• در نرم‌افزار Mplus می‌توانیم روابط رگرسیونی بین متغیرهای پژوهش را تحلیل کنیم.
• در مدل ارائه‌شده فوق، پیکان‌های ترسیم‌شده روابط رگرسیونی بین متغیرها را نشان می‌دهد.
• در نرم‌افزار Mplus روابط رگرسیونی قابل ترسیم می‌باشند. اما نمی‌توانیم دقیقاً آنچه در شکل فوق ترسیم‌شده است را وارد مدل کنیم.
• برای متغیرهای پیوسته از مدل‌های رگرسیونی خطی استفاده می‌کنیم.
• برای خروجی‌های دووجهی از مدل‌های رگرسیونی لجستیک یا پرابیت در نرم‌افزار Mplus  استفاده می‌گردد.
• برای خروجی‌های شمارشی یا عددی از مدل‌های رگرسیونی دوجمله‌ای استفاده می‌گردد.
• همان‌طور که اشاره شد، در نرم‌افزار Mplus دو نوع متغیرهای مکنون پیوسته و طبقه‌بندی‌شده وجود دارد.
• در شکل فوق، بیضی A مدل با متغیرهای پیوسته را نشان می‌دهد.
• بیضی B مدل با متغیرهای مکنون طبقه‌بندی‌شده نرم‌افزار Mplus  را نشان می‌دهد.

درواقع، مدل فوق در نرم‌افزار Mplus، هر دو متغیر طبقه‌بندی‌شده و پیوسته را نشان می‌دهد.

نرم افزار های هم رده با نرم افزار Mplus

در حوزه مدل سازی معادلات ساختاری می توان به نرم افزارهای برتر نسل دوم از قبیل ایموس (Amos) و لیزرل (Lisrel) و نسل سوم می توان به نرم افزار اسمارت پی ال اس نسخه سوم معروف به کمترین مربعات جزئی (Smart PLS v3) اشاره کرد.

کلیه این نرم افزارها با داشتن ابزارها و آیکون هایی کار تحلیل را برای کاربران خود تسهیل بخشیده اند. اما چند سالی است که در حوزه مدل سازی معادلات ساختاری توجهات به سوی نرم افزار مدل سازی معادلات ساختاری MPlus معطوف شده است. شایان ذکر است که مجله های علمی و پژوهشی نیز مقالاتی که از این نرم افزار جهت تحلیل داده هایشان استفاده کرده اند، هم زودتر پذیرش شده و هم با رنک بالایی به چاپ می رسند. این نرم افزار بر پایه دستور نوبسی یا سینتکس (syntax) است که حتما باید کاربر آموزش کافی در این راستا دیده باشد. با توجه به خلا موجود در حوزه وجود منبع جامع برای آموزش این نرم افزار، از سوی گروه آمار سبز بسته آموزشی فوق ارائه شده است. مدرس این بسته آموزشی پرفسور جیمز گسکین (Prof.James Gaskin) بوده که به زبانی ساده و شیوا به آموزش این دستور نویسی پرداخته است. این بسته آموزشی به صورت کاملا تخصصی از سوی گروه آمار سبز ترجمه شده است. در بسته آموزشی نرم افزار Mplus در قالب 9 ویدئو آموزشی بالغ بر 2 ساعت و 15 دقیقه به مباحث ساده تا پیشرفته مدل سازی معادلات ساختاری با امپلاس پرداخته شده است. این مجموعه آموزشی ترجمه و دوبله شده است.